Powiat Wodzisławski
W połowie zeszłego tygodnia w naszym powiecie wizytowała 25-osobowa grupa przedstawicieli organów administracji różnego szczebla oraz policji miejskich i straży pożarnych z Litwy i Łotwy. Celem była wymiana doświadczeń oraz poznanie zasad współpracy polsko-czeskiej na rzecz ochrony ludności przed skutkami zmieniającego się klimatu.
Rok 2024 okazał się w naszej części Europy czasem katastrof naturalnych. Jak się okazało, powodzie spustoszyły nie tylko Czechy i część Polski, ale też dotknęły tereny na Łotwie i Litwie, gdzie najpierw wcześniejsze nadejście wiosny spowodowało wylanie rzeki Dźwiny, a latem katastrofalny front atmosferyczny znad Zatoki Ryskiej spowodował zatopienie znacznych obszarów kraju, w tym wielu miast i wsi. Jak w obliczu takich zdarzeń chronić ludność, jak powinny działać samorządy lokalne i inne organy administracji i jak powinna wyglądać współpraca między organami władzy publicznej w regionach nadgranicznych – na te i inne pytania próbowano znaleźć odpowiedź podczas dwudniowej wizyty studyjnej w powiecie wodzisławskim.
Goście – przedstawiciele Regionu planistycznego Semigalia (Zemgales Plānošanas reģions), powiatów: Jełgawa (Jelgavas Novads), Bowsk (Bauskas Novads) i Aizkraukle (Aizkraukles Novads) na Łotwie, a także Rejonu Janiskiego (Joniškio rajono savivaldybė) i Rejonu Pokrojskiego (Pakruojo rajono savivaldybė) na Litwie realizują projekt „Safe Response” (pol. „Bezpieczna odpowiedź) współfinansowany ze środków Programu Interreg Litwa-Łotwa. Celem projektu jest wzmocnienie zdolności reagowania kryzysowego, ochrony przeciwpożarowej i ochrony ludności oraz współpracy gmin przygranicznych w celu przeciwdziałania zagrożeniom związanym ze zmianą klimatu.
Jednym z założeń projektowych było odbycie wizyty studyjnej w jednym z transgranicznych regionów. Dzięki wieloletniej współpracy partnerskiej między Powiatem Wodzisławskim i Powiatem Jełgawskim uczestnicy projektu postanowili odwiedzić nasz powiat i zobaczyć rozwiązania, jakie w interesującym ich obszarze istnieją w województwie śląskim i kraju morawsko-śląskim.
Podczas bardzo intensywnego pobytu goście pierwszego dnia wzięli udział w konferencji w Starostwie Powiatowym w Wodzisławiu Śląskim z udziałem władz powiatu oraz przedstawicieli polskich służb i administracji. Mieli okazję nie tylko zapoznać się z organizacją systemu zarządzania kryzysowego i ochrony ludności w Polsce, poznać różnicę pomiędzy ochroną ludności a obroną cywilną, ale też dowiedzieć się o przebiegu zeszłorocznej akcji przeciwpowodziowej w naszym powiecie wywołanej niżem genueńskim. Mowa była też o wymianie doświadczeń między Powiatem Wodzisławskim i Kreis Recklinghuasen.
Poznali też historię relokacji wsi Nieboczowy, o której mówił wicewójt Bogdan Burek, odwiedzili Zbiornik Racibórz Dolny i Polder Buków, po których oprowadzał ich kierownik obiektu Dominik Glenc, a także wizytowali ochotnicze straże pożarne w Nieboczowach i Lubomi, po których oprowadzili ich prezesi Antoni Mandera i Bernard Burek. Z kolei drugiego dnia odwiedzili Komendę Powiatową Państwowej Straży Pożarnej w Wodzisławiu Śląskim, gdzie wysłuchali prezentacji przygotowanej przez komendanta powiatowego st. bryg. Jacka Filasa na temat organizacji straży pożarnej w Polsce, regionie i powiecie. Zapoznali się też ze statystyką zdarzeń i specyfiką działalności wodzisławskiej straży pożarnej. Później odwiedzili komendę straży pożarnej w czeskiej Karwinie oraz ochotnicze straże pożarne w Gołkowicach i Godowie. Poznali też druhów z SDH Zavada.
Uczestnicy byli pod dużym wrażeniem organizacji, liczby i skali służb kryzysowych w Polsce i Czechach, a także sprzętu, jakim dysponują zarówno straże zawodowe, jak i ochotnicze. Duże zainteresowanie wzbudziła stała współpraca komend strażackich z Wodzisławia Śląskiego i Karwiny, a także partnerstwo pomiędzy ochotniczymi straży pożarnej w Gminie Godów z odpowiednikami po drugiej stronie granicy, czyli strażakami-ochotnikami z Piotrowic koło Karwiny, o którym opowiadał prezes zarządu oddziału powiatowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP dh Zbigniew Radecki oraz wójt Godowa Mariusz Adamczyk.
Zaskoczenie wzbudziła informacja, że Zbiornik Racibórz Dolny zapewnia ochronę liczbie ludności większej niż cała populacja Łotwy. Duże wrażenie na uczestnikach wywarł również brak bariery językowej między strażakami polskimi i czeskimi. Gości zaskoczyło między innymi, że szefowie straży pożarnej w Karwinie komendant płk. Marian Mrozek i jego zastępca mjr. Paweł Haas komunikowali się w uczestnikami delegacji po… polsku. Uczestniczącym w delegacji paniom imponowała z kolei aktywna obecność kobiet w straży pożarnej – tak państwowej, jak i jednostkach ochotniczych.
Przedstawiciele polskich służb z zaciekawieniem przyjęli informację na temat organizacji służb zarządzania kryzysowego na Łotwie, gdzie podobnie jak w Polsce obok formacji mundurowych istnieją komisje terytorialne do spraw bezpieczeństwa. Tych z kolei jest mniej niż powiatów, co wymusza współpracę między jednostkami samorządów. Niestety na Łotwie praktycznie nie istnieją ochotnicze straże pożarne w takim rozumieniu jak w Polsce czy Czechach. O wiele mniejsze są też nakłady na działalność prewencyjną. Z kolei w odniesieniu do delegacji z rejonów litewskich zaskakującą była informacja o dużej liczbie schronów i tymczasowych miejsc ukrycia, jakimi dysponują tamtejsze służby.
