Powiat Wodzisławski 2013 ROK - Powiat Wodzisławski

PROJEKT „DEMOKRACJA I RÓWNOŚĆ W PERSPEKTYWIE UNII EUROPEJSKIEJ” POŁĄCZONE Z OBCHODAMI JUBILEUSZU 150-LECIA RADY POWIATU SöRMLAND W SZWECJI (18– 22 września 2013 r.)

W dniach od 18 do 22 września 2013 r. w szwedzkim Sörmland miała miejsce realizacja projektu międzynarodowego pn. „Demokracja i równość w perspektywie Unii Europejskiej”, połączonego z obchodami jubileuszu 150-lecia istnienia samorządności Sörmland. Udział w tym przedsięwzięciu wzięła sześcioosobowa delegacja Powiatu Wodzisławskiego.

18 września 2013 r., podczas pierwszej z zaplanowanych konferencji, Przewodniczący Rady Sörmland  – Christer Kax Sundberg przedstawił i omówił  szczegółowy program całego przedsięwzięcia. Następnego dnia, w siedzibie Asa Folkshögskolan w Sköldinge, odbyła się główna konferencja poruszająca tematykę demokracji i równości. Jej moderatorem był Kjell Albin Abrahamsson – znany dziennikarz, autor publikacji, a aktualnie korespondent Szwedzkiego Radia w Warszawie. Po uroczystym otwarciu głos zabrała młodzież ucząca się w placówce (a pochodząca z Polski i Niemiec), przedstawiając, w jaki sposób każdej z obecnych osób udało się trafić do tej szkoły. Jak się okazało, założona już w 1872 r. placówka prowadzi zarówno regularne zajęcia w ramach roku szkolnego, jak i letnie kursy podczas wakacji. Nie mając narzuconych z góry wytycznych programowych, dysponuje ona możliwością dowolnego kształtowania własnego profilu nauczania, w związku z czym prowadzi edukację m.in. w takich dziedzinach jak muzyka czy taniec. Studenci rekrutują się z różnych krajów na całym świecie, natomiast edukacja na poszczególnych kierunkach trwa najczęściej od 1 roku do 3 lat.
Kolejnym punktem harmonogramu były prelekcje oraz prezentacje każdej ze stron,  a dotyczące zagadnień równości, dyskryminacji, demokracji oraz partycypacji społecznej – wszystko widziane z perspektywy dzisiejszej wspólnoty europejskiej. Z polskiej strony prezentację na temat dyskryminacji na rynku pracy z uwagi na czynnik wieku oraz sposobów jej przeciwdziałania wygłosiła Donata Malińska – Naczelnik Wydziału Strategii i Rozwoju Powiatu. Część dyskusyjną całej konferencji podsumował moderator – Kjell Albin Abrahamsson.

Następnym wydarzeniem była prezentacja działalności Sörmlands Sparbanken – banku regionalnego, działającego wyłącznie na terenie Sörmland. Misją tej instytucji finansowej jest nie tylko wypracowywanie zysku, ale również działalność w zakresie upowszechniania wiedzy (w tym wiedzy o finansach i przedsiębiorczości) oraz promocji  zrównoważonego rozwoju w całym regionie. Przedstawiciel Banku – Hans-Olaf Ebbeson przedstawił szczegółowo strukturę i sposób funkcjonowania instytucji oraz zaprezentował podejmowane przez szereg ostatnich lat inicjatywy banku, polegające na współfinansowaniu przedsięwzięć wpływających na poprawę stanu środowiska naturalnego czy rozwój prywatnej przedsiębiorczości w regionie.

20 września 2013 r. przedstawiciele delegacji polskiej i niemieckiej uczestniczyli w obchodach 150-lecia istnienia obecnych struktur samorządowych Sörmland. Głównym punktem obchodów była uroczysta sesja Rady, podczas której zaprezentowano film o historii samorządu i regionu. Podczas sesji obecni byli również przedstawiciele byłych władz powiatowych Sörmland  – Anders Bjurström i Inger Jönasson-Sjödin.

Całość projektu zakończyła międzynarodowa konferencja, podczas której szefowie wszystkich trzech stron – Kax Sundberg, Tadeusz Skatuła i Klaus Schild – podsumowali rezultaty dotychczasowych spotkań i rozmów. W oparciu o wypracowane wnioski raz jeszcze podkreślono i zaakcentowano rolę, jaką odgrywają samorządy w procesie rozwoju demokracji oraz przeciwdziałania nierównościom społecznym w trzech uczestniczących krajach.

Prezentacja do pobrania (format ppt)

KONFERENCJA DWUSTRONNA „MOBILNOŚĆ – STRATEGIĄ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU (Powiat Recklinghausen, 3-6 września 2013 r.)

W wrześniowym przedsięwzięciu wzięła udział siedmioosobowa delegacja Powiatu Wodzisławskiego. Program obejmował m.in. wizytę studyjną w przedsiębiorstwie transportowym Vestische Straßenbahnen GmbH w Herten, gdzie przedstawiciele przedsiębiorstwa zaprezentowali historię zakładu oraz aktualną sytuację firmy. Vestische Strassenbahnen GmbH są potężnym, liczącym sobie ponad 100 lat podmiotem, obsługującym kompleksowo nie tylko obszar Powiatu Recklinghausen, ale również innych miast i gmin regionu Zagłębia Ruhry. Organem prowadzącym jest Związek Komunikacyjny Rhein-Ruhr, którego udziałowcami są Powiat Recklinghausen (77 %) oraz miasta Gelsenkirchen (12 %) i Bottrop (11 %). Obsługiwany obszar to 976 km² i obejmujący swoim zasięgiem ok. 900 000 mieszkańców. Cały tabor przedsiębiorstwa stanowią autobusy niskopodłogowe, natomiast liczba zatrudnionych (kierowcy, warsztat, administracja) wynosi ponad 1000 osób. Po części teoretycznej nastąpiło oprowadzanie po zakładzie – wszyscy mogli poznać m.in. jak funkcjonują warsztaty zakładowe oraz jak wygląda codzienna praca w dyspozytorni.

Głównym punktem całej inicjatywy były jednak dwie konferencje: jedna merytoryczna w siedzibie Starostwa w Recklinghausen z udziałem przedstawicieli strony polskiej  i niemieckiej (gdzie obie strony przedstawiły przygotowane wcześniej prezentacje),  a następnie druga, mająca formę trzech rund dyskusyjnych i odbywająca się w ramach obchodów „Dnia mobilności Powiatu Recklinghausen”. Rundy dyskusyjne przemówieniem zainaugurował minister transportu Nadrenii-Westfalii, Michael Groschek. Następnie, w pierwszej z rund udział wziął Wicestarosta Powiatu Wodzisławskiego – Dariusz Prus.

Kolejnym elementem programu była wizyta w DASA – największej stałej wystawie w Niemczech, poświęconej kwestiom związanym ze środowiskiem pracy, której siedziba znajduje się w Dortmundzie. Uczestnicy mogli zapoznać się z różnymi aspektami skupionymi wokół osi tematycznej „Człowiek – praca – technika”. Cała wystawa jest rozmieszczona na 13 000 m² powierzchni i podzielone na 12 obszernych działów tematycznych.

Prezentacja do pobrania (format ppt)

PODSUMOWANIE ETAPU REALIZACJI ZADANIA W RAMACH PROJEKTU PT.: „SAMORZĄDY WOBEC ZAGADNIEŃ ZMIAN STRUKTURALNYCH I ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU W EUROPIE” – czerwiec 2013r.

W związku z realizacją projektu pn. „Samorządy wobec zagadnień zmian strukturalnych i zrównoważonego rozwoju w Europie”, współfinansowanego ze środków Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, w  dniach 1.-5. czerwca 2013 r. w powiecie wodzisławskim przebywali przedstawiciele partnerskich samorządów Powiatu Wodzisławskiego z niemieckiego Recklinghausen (na czele ze starostą Cayem Süberkrübem)  oraz szwedzkiego Sörmland (na czele z  przewodniczącym Christerem Kaxem Sundbergiem). Partnerstwo Powiatu Wodzisławskiego i Powiatu Recklinghausen formalnie trwa od momentu podpisania umowy w 2001 r., natomiast od 2010 r. współpraca ww. samorządów ma charakter  trójstronny.

Głównym punktem całego projektu była konferencja pt. „Zrównoważony rozwój – wyzwaniem dla nowoczesnej Europy”, która odbyła się 3 czerwca 2013 r. w Powiatowym Centrum Konferencyjnym w Wodzisławiu Śląskim. Wśród uczestników znaleźli się eksperci wywodzący się zarówno ze środowisk samorządowych, sektora gospodarczego i przemysłowego oraz wymienieni powyżej goście zagraniczni. Po uroczystym otwarciu konferencji przez Starostę Powiatu Wodzisławskiego – Tadeusza Skatułę, głos zabrał Bogdan Marcinkiewicz – deputowany do Parlamentu Europejskiego, członek Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii. Szeroko przedstawił działania podejmowane w strukturach Unii Europejskiej na rzecz energii i górnictwa w świetle problematyki zrównoważonego rozwoju.  Pokreślił, jakie znaczenie w dalszym ciągu ma sektor energetyki węglowej, który – mimo miliardowych nakładów na OZE – nadal ma ponad 40-procentowy udział w produkcji energii elektrycznej w Europie. Omówił też ideę Stołu Węglowego, która zrodziła się  w Parlamencie Europejskim, a docelowo ma przyczynić się do bardziej efektywnego wykorzystania energii pochodzącej z węgla produkowanego w Unii Europejskiej. Podkreślił dodatkowo, jak ważne jest zbliżenie stanowisk Niemiec i Polski w kwestii czystych technologii węglowych.

Następnie zagadnienie przemysłowego wykorzystania metanu z pokładów węgla na przykładzie kopalń Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. omówił p. Grzegorz Kuś – Główny Inżynier w Zespole Zarządzania Energią i Gospodarki Metanem w Biurze Zarządu JSW S.A. Przykładowo, w 2012 r. poprzez proces odmetanowania ujęto prawie 113 mln m³ metanu (wykorzystanie na poziomie 87 %). Podkreślił rolę Spółki Energetycznej „Jastrzębie” S.A. w procesie wykorzystania metanu z odmetanowania, a także szereg podjętych przez JSW S.A. działań inwestycyjnych, w tym budowy i modernizacji stacji odmetanowania, sieci przesyłowych czy produkcji energii elektrycznej, ciepła i „chłodu” na potrzeby kopalń). Przekłada się to na efekt ekonomiczny – w tym rosnący przychód ze sprzedaży metanu oraz oszczędność uzyskaną z tytułu zakupu tańszej energii – ogółem, w latach 2007-2012 przyniosło to wymierną korzyść finansową w kwocie ponad 184 mln zł. Dodatkowo, jako przykład podany został model niemiecki, gdzie ustawa o energiach odnawialnych w dziedzinie energii elektrycznej przyznała produkcji z gazu kopalnianego przywileje Odnawialnych Źródeł Energii, czego efektem był dynamiczny wzrost liczby instalacji oraz ilości energii elektrycznej wyprodukowanej z gazu kopalnianego.

Ponadnarodowy charakter przedsięwzięcia podkreśliły w dalszej części konferencji wystąpienia gości z zagranicy, z których pierwsze wygłosił Peter Haumann – reprezentujący Wydział Gospodarki i Rozwoju w strukturach administracji Powiatu Recklinghausen Przedstawił on prelekcję na temat, czy i jakie szanse dla regionu stwarzają zmiany strukturalne. Przykładem obszaru, gdzie owe zmiany już miały (i w dalszym ciągu mają) miejsce, jest właśnie Powiat Recklinghausen – liczący ok. 625 000 mieszkańców i stanowiący część uprzemysłowionego Zagłębia Ruhry, z historyczną dominacją sektora górniczego i chemicznego, a jednocześnie z dużym udziałem terenów zielonych. Odejście od dominacji sektora górnictwa węgla kamiennego rozpoczęło się w latach 90-tych XX w. i aktualnie w powiecie Recklinghausen działa już tylko jedna kopalnia – Auguste Victoria, której zamknięcie planowane jest w 2015 r. Dla całego powiatu oznaczało to bardzo poważne wyzwanie – tylko w górnictwie ubyło 85 000 miejsc pracy. Jako cel strategiczny Powiat postawił na wykorzystanie silnych stron gospodarczego dziedzictwa w celu stworzenia nowoczesnego modelu, opartego jednak w dalszym ciągu o przemysł i mocne strony regionu, takie jak: przemysł chemiczny, gospodarka energią, rozwinięta sieć infrastrukturalna, wysoko kwalifikowani pracownicy, duża gęstość zaludnienia, a jednocześnie atrakcyjne warunki życia (dużo terenów rekreacyjnych i zielonych). W tym celu przyjęto strategię działania do 2020 r., której dwa główne elementy stanowią:
– sektor chemiczny – jednym z rezultatów podjętych działań jest stworzenie inicjatywy „ChemSite” zrzeszającej najważniejsze podmioty tej branży w regionie (tj. przedsiębiorstwa  i zakłady, związki zawodowe, związki pracodawców, ale także samorządy), a której centralnym zadaniem są zagadnienia lokalizacji nowych inwestycji i edukacji zawodowej w tym zakresie.
– energie odnawialne – w tej branży jest to region wiodący, w szczególności jeżeli chodzi  o wykorzystanie wodoru i biomasy oraz gromadzenie i magazynowanie energii. W leżącym nieopodal powiatu Recklingahausen mieście Bottrop realizuje się projekt „Innovation City”. Polega on na tym, że w jednej z dzielnic testuje się i wprowadza systemy wykorzystujące wyłącznie nowe źródła energii – od transportu lokalnego po gospodarkę odpadami. Dużą dynamikę obserwuje się również w dziedzinie usług związanych ze zdrowiem (wyraźny wzrost zatrudnienia), rośnie ponadto atrakcyjność regionu pod względem kulturowym (znany festiwal Ruhrfestspiele) oraz rekreacji (wiele poprzemysłowych obiektów przekształcono na miejsca aktywnego spędzania wolnego czasu).

W Recklinghausen dużą wagę przywiązuje się także do zagadnienia rozwoju przedsiębiorczości – służyć temu ma program STARTERCENTER, mający ułatwiać działalność indywidualnych przedsiębiorców (poprzez m.in. doradztwo merytoryczne i pomoc w uzyskaniu niewielkich kredytów). Wszystko po to, by do 2025 r. stać się znowu jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się miejsc w całej Nadrenii-Westfalii.

Drugą z zagranicznych prezentacji przedstawiła Ann-Charlotte Lindberg-Thompson – Dyrektor Öknaskolan w Szwecji, obrazując działalność szkoły w zakresie dydaktyki zrównoważonego rozwoju. Jednymi z naczelnych zasad, którymi kieruje się placówka, są:
– edukacja i praktyka są koniecznością, by osiągnąć większe zrównoważenie w Szwecji, Europie i na świecie. Jest to ważne by powiązać posiadane atuty z nieprzewidzialnymi problemami w celu znalezienia długofalowych rozwiązań;
– zrównoważony rozwój odgrywa dużą rolę w strategiach długofalowego kształcenia i podnosi jego jakość;
– występuje konieczność zintegrowanego podejścia do wielu zagadnień społecznych, ekonomicznych i środowiskowych.

Wśród przykładów projektów dot. zrównoważonego rozwoju realizowanych przez szkołę:
– „Svärtariver” – projekt obejmujący zarówno uczniów, jak i pracowników szkoły, realizowany od 2010 r. we współpracy z innymi podmiotami (m.in. instytucjami rządowymi). Celem głównym działań w ramach tej inicjatywy jest redukcja zawartości fosforu i azotu w glebach i wodach dorzecza Bałtyku. Uczniowie byli włączeni w etap planowania oraz działania praktyczne projektu, a aktualnie – w monitoring badań poziomów stężenia fosforu i azotu.
– „Agroleśnictwo” – projekt badawczy realizowany we współpracy ze Szwedzkim Uniwersytetem Rolniczym, a mający na celu wypracowanie systemu usług ściśle związanych z ekosystemem oraz systemu ich wartościowania i oceny, który byłby pomocny dla podmiotów decyzyjnych (ocena ekonomicznej wartości czynników przyrodniczych i środowiskowych). Wymagane jest tu interdyscyplinarne podejście i wzięcie pod uwagę zarówno czynników przyrodniczych, jak i społecznych. Dla przykładu, uczniowie i nauczyciele wspólnie planują, gdzie i jak znaleźć jak najlepsze miejsca do zasadzenia młodych drzew oraz tworzą system monitoringu innych procesów ekosystemowych, opierający się na wieloletnim prognozowaniu.
– Projekty wymiany międzynarodowej – szkoła współpracuje z innymi podmiotami z takich krajów jak Szkocja, Holandia, Estonia, a w ostatnim czasie rozpoczęła współpracę także ze szkołami w Tanzanii. Współpraca obejmuje wizyty studyjne i wymianę uczniów, a zakłada promowanie umiejętności społecznych i wymianę wiedzy doświadczeń w zakresie zrównoważonego rozwoju, kreowania odpowiedzialnych postaw i zachowań w stosunku do środowiska naturalnego. W sierpniu tego roku szkoła będzie gospodarzem letniego posiedzenia grupy badawczej ds. atmosfery i środowiska, zrzeszającej naukowców z całego świata, a zajmujących się m.in. zjawiskami klimatycznymi i pogodowymi oraz ich wpływem na dziedziny życia społecznego, a dodatkowo także wspierających rozwój nauk przyrodniczych. Tegoroczna inicjatywa będzie nosić tytuł „Zielony wzrost – działania regionów na rzecz efektywnego wykorzystania zasobów w Europie”, a ma ona na celu wypracowanie nowej wiedzy praktycznej oraz utworzenie sieci tematycznych w przedmiotowym zakresie.

Ostatnią prelekcję podczas konferencji wygłosił Adam Zdziebło – Wiceminister Rozwoju Regionalnego. Nosiła ona tytuł  „Rozwój sektora energetycznego w Polsce do           2020 r.” i przedstawiała założenia strategii EUROPA 2020, a – co za tym idzie – także najważniejsze cele dla sektora energetyki w Polsce (poprawa efektywności i wzrost bezpieczeństwa energetycznego, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (w tym biopaliw), rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii, a także ograniczenie oddziaływania na środowisko). W ramach wspierania procesu przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną wyróżnione zostały następujące priorytety inwestycyjne: produkcja i dystrybucja OZE, efektywność energetyczna i wykorzystanie OZE zarówno w infrastrukturze publicznej, mieszkalnictwie, jak i w przedsiębiorstwach. Produkcja OZE ma natomiast obejmować m.in. instalacje na biomasę i biogaz, farmy wiatrowe czy instalacje fotowoltaiczne i geotermalne.

Doskonałym uzupełnieniem wiedzy teoretycznej pozyskanej przez uczestniczące strony w czasie konferencji były wizyty studyjne. Goście z Niemiec i Szwecji mogli poznać zalety partnerstwa prywatno-społecznego na przykładzie działalności firmy POL-EKO APARATURA sp. j. z siedzibą w Wodzisławiu Śląskim, a następnie – dzięki wizytom w kopalniach węgla kamiennego „Pniówek” i Krupiński” – otrzymali oni szansę praktycznego poznania, jak takie podmioty funkcjonują w Polsce i jakie innowacyjne działania podejmują, w tym również w dziedzinie zrównoważonego rozwoju (np. w zakresie wykorzystania metanu).

Wśród pozostałych działań w ramach projektu, jego uczestnicy wzięli udział w wizytach informacyjnych w obiektach leżących na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego, takich jak Stare Opactwo Cysterskie w Rudach Raciborskich, Tyskie Muzeum Piwowarstwa czy Zabytkowa Kopalnia „Guido” w Zabrzu, poznając w ten sposób wiele ciekawych aspektów historii regionu Górnego Śląska – nierzadko bardzo podobnych do historii niemieckiego Zagłębia Ruhry. Nie zabrakło także wspólnego uczestnictwa w rajdzie rowerowym – imprezie o charakterze rekreacyjnym i integracyjnym, organizowanym w tym roku pod hasłem „Razem dla Europy”.

Wnioskodawcą ww. inicjatywy oraz projektu jest Powiat Wodzisławski, natomiast partnerem – Powiat Recklinghausen z kraju związkowego Nadrenii-Westfalii z Niemiec.

Projekt współfinansowany ze środków Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej