Powiat Wodzisławski
Dzięki wsparciu finansowemu Powiatu Wodzisławskiego do zbiorów wodzisławskiego Muzeum trafiły bezcenne eksponaty należące do dziedzictwa kulturowego miasta Wodzisławia Śląskiego. Przedmioty te powstały w okresie od końca XIX do I poł. XX w.
We wtorek 19 grudnia w wodzisławskim Muzeum odbyło się oficjalne przekazanie cennych przedmiotów. Obecni byli przedstawiciele władz Powiatu, członkini zarządu Danuta Maćkowska i przewodniczący rady Eugeniusz Wala. Miasto Wodzisław Śląski reprezentowała wiceprezydent Barbara Chrobok. Dyrektor Muzeum Sławomir Kulpa podziękował za pomoc powiatu w wysokości 9,5 tys. zł. Podkreślił przy tym jak wyjątkowe przedmioty zostały dzięki temu odzyskane.
A tak dyrektor Sławomir Kulpa opisuje te cenne zabytki:
„Najcenniejszym zabytkiem dla historii miasta jest niewielki mosiężny żyrandol pochodzący z synagogi wodzisławskiej. Bożnica powstała w 1789 r. przy obecnej ulicy Targowej 5 (najpierw drewniana, a później murowana) i funkcjonowała oficjalnie do 1924 r. W 1938 r. obiekt został gruntownie przebudowany i przeznaczony na Dom Powstańca. Do dziś pozostało jedynie kilka zdjęć fasady synagogi z lat 30 – XX w.
Żyrandol jest dziś jedynym niemym świadkiem minionej historii, który związany jest z funkcjonowaniem tej bożnicy, o czym świadczą napisy wygrawerowane na rancie zabytku. Pierwsza inskrypcja powstała w języku hebrajskim. Jest ona niekompletna i w translacji brzmi: „Di szul in…” (Synagoga w…). Jest to zapewne starszy napis wykonany przez producenta lub sprzedawcę. Podobne napisy zawierały informacje o dedykowaniu – ofiarowaniu danego przedmiotu dla danej modlitewni. Drugi napis, stylistycznie zupełnie inny, wygrawerowany kursywą w języku niemieckim brzmi: „Synagoge Loslau”. Zapewne mógł powstać po zakupie lub przekazaniu żyrandola dla gminy wodzisławskiej. Żyrandol wyprodukowano na przełomie XIX i XX w. Ma on długość 30 cm i identyczną szerokość rozpiętości ramion. Sześcioramienny żyrandol nawiązuje symbolicznie do gwiazdy Dawida. Paliwem dla niego był początkowo oliwa, ale w późniejszym okresie żyrandol zelektryfikowano wyprowadzając z każdego ramienia żarówkę wraz z oprawką.
Kolejnym eksponatem jest kropielnica francuska związana z zasłużoną osobą dla miasta, inspiratorem budowy nowego kościoła parafialnego księdzem dziekanem Henrykiem Weltike (1863-1911). Obiekt ten powstał ok. 1910 r. i ma u dołu pojemniczka na święconą wodę wygrawerowaną inskrypcję: „Heinrich Weltike – Probst”.
Wśród przedmiotów jest także kryształowa karafka, nóż wykonany z kości słoniowej do otwierania listów oraz dzwonek. Wszystkie te przedmioty pochodzą z dawnego hotelu Piast znajdującego się przy wodzisławskim Rynku 27. Jego właścicielem był od 1922 r. hotelarz i radny miejski – August Słanina (1885-1951). On też w 1930 r. rozbudował obiekt o dwie kondygnacje. Hotel Piast został zniszczony w czasie działań wojennych w marcu 1945 r.
Innym ekskluzywnym przedmiotem jest kryształowa karafka z restauracji Zamkowa, która znajdowała się przy Rynkuj 3 w dawnej kamienicy Katz.
Następne przedmioty to dwie zdobione drewniane laski. Pierwsza z nich należała z kupca żydowskiego – E. Loewe i zakończona została srebrną głową konia. Druga należała do Stefana Krzystka (komendanta wodzisławskiej policji, radnego miejskiego, redaktora gazety „Echa Odry” w latach 1925-1926) i posiada uchwyt w kształcie syreny.
Pięknym eksponatem jest parasol należący do kupca Adolfa Loewe z końca XIX w.
Kolejnym przedmiotem jest srebrna zdobiona papierośnica należąca do inspektora Stanisława Kołackiego z wyrytą datą: „7 listopad 1922 r.”.
Ostatnim przedmiotem jest filigranowy portfelik należący do Julii Kantner. Była ona żoną handlowca i właściciela hotelu Germania – Józefa Merkwy (1879-1920).
Całość zaoferowanych zabytków liczy łącznie 11. przedmiotów. Przed zakupem wyceniono je za 9,5 tysiąca złotych. Eksponaty są wyjątkowo dobrze zachowane i stanowią dziedzictwo dawnego Wodzisławia Śląskiego, miasta zniszczonego w czasie II wojny światowej niemal w 85%.”
Poniżej fotorelacja z przekazania i zdjęcia cennych zabytków ze zbiorów Muzeum w Wodzisławiu Śląskim:
